Aydınlık Gazetesi, 16 Aralık 2014
Yıldırım Koç
Taşeronlukla mücadelede işçi sınıfının elindeki çok önemli araçlardan biri, 94 sayılı ILO
Sözleşmesidir. Bu Sözleşme, 2004 yılındaki Anayasa değişikliği sonrasında doğrudan uygulanırlık
kazanmıştır.
Bugün tartışılan konulardan biri, taşeron işçilerinin “başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi”
sayılması sonrasında geriye dönük haklarının belirlenmesinde sendika üyeliğinin etkisidir. Taşeron
işçisi eğer geçmişte sendika üyesi değilse, toplu iş sözleşmesinden yararlanabilecek midir?
Bu konuda iç mevzuatımıza ilişkin tartışmalar yapılırken dikkate alınması gereken en önemli
belge, doğrudan uygulanırlık kazanmış olan 94 sayılı ILO Sözleşmesidir.
KAMU İŞLETMELERİNDE TAŞERON İŞÇİLERİ TOPLU SÖZLEŞMEDEN YARARLANIR
Bu Sözleşmeye göre, kamu sektöründe iş alan taşeronların işçilerine, sendika üyesi olmasalar
bile, işin başlangıcından itibaren o işkolundaki toplu iş sözleşmesi uygulanmak zorundadır.
94 sayılı ILO Sözleşmesine göre,
(1) Muvazaalı taşeronluk ilişkisinde asıl işverenin işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesi taşeron
işçilerine sendika üyesi olsunlar/olmasınlar geçmişe dönük olarak uygulanır;
(2) Muvazaalı taşeronluk ilişkisinde asıl işverenin işyerinde uygulanan bir toplu iş sözleşmesi
yoksa, o işkolunda en yaygın toplu iş sözleşmesi taşeron işçilerine uygulanır;
(3) Muvazaalı olmayan bir taşeronluk ilişkisinde asıl işverenin işyerinde uygulanan toplu iş
sözleşmesi taşeron işçilerine sendika üyesi olsunlar/olmasınlar geçmişe dönük olarak uygulanır;
(4) Muvazaalı olmayan bir taşeronluk ilişkisinde asıl işverenin işyerinde uygulanan bir toplu iş
sözleşmesi yoksa, o işkolunda en yaygın toplu iş sözleşmesi taşeron işçilerine uygulanır;
(5) Bu haklar, kamu kesiminde taşeronluk dışında anahtar teslimi iş veya müteahhitlik yoluyla iş
alanların çalıştırdığı işçiler için de geçerlidir.
94 SAYILI ILO SÖZLEŞMESİNİ KULLANIN!
“Bir Amme Makamı Tarafından Yapılan Mukavelelere Konulacak Çalışma Şartlarına İlişkin 94
No.lu ILO Sözleşmesi” Türkiye tarafından 1960 yılında onaylandı.
94 sayılı ILO Sözleşmesi’nin 1. ve 2. maddelerine göre, bir kamu makamı tarafından yapılan
“bayındırlık işlerinin yapılması, tadili, tamiri veya yıkımı; materyal, levazım ve teçhizatın imali,
takılması, işlenmesi veya nakli; hizmetlerin bizzat ifası veya temini” amacıyla bir ihalede işçi
çalıştırılması durumunda, bu işte çalıştırılacak işçiye ödenecek ücret ile işçinin çalışma süreleri ve
diğer çalışma şartları konularında sağlanacak haklar, ilgili işkolunda uygulanmakta olan toplu iş
sözleşmesinin getirdiği haklardan daha düşük olamaz.
Sözleşmenin 5. maddesine göre, bu şartların yerine getirilmesinden, ihaleyi yapan kamu kurum
ve kuruluşu sorumludur.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca açılan ihalelerde iş alan işverenlerin işyerlerinde çalışan işçiler,
toplu iş sözleşmesine taraf sendika üyesi olup olmadıklarına bakılmaksızın ve ayrıca bir teşmil kararı
gerekmeksizin, yürürlükteki toplu iş sözleşmesinin, ücret, çalışma süreleri ve diğer çalışma şartlarına
ilişkin haklarından aynen yararlanabilmektedir.
İşi veren kamu kurum veya kuruluşu, işin yapımına ilişkin mukaveleye (sözleşmeye) işkolunda
bağıtlanmış olan toplu iş sözleşmesinin ücret ve diğer haklara ilişkin hükümlerini koymak ve bu
mukavelenin bu hükümlerinin ihlali durumunda da, mukaveledeki taahhütlerin yerine getirilmemesi
halinde uygulanacak yaptırımları uygulamak zorundadır.
Sendikalar! Uyumayın! 94 sayılı ILO Sözleşmesini kullanın!
Kaynak: http://www.yildirimkoc.com.tr/usrfile/1419011448b.pdf