Çocuk işçiliÄŸi dünya ülkelerinde 168 milyonu bulurken, Türkiye’de Ä°SÄ°G verilerine göre, 2014 itibarı ile çalışan çocuk sayısı 893 bin. Çocuk işçiliÄŸi yetkililer tarafından bir sorun olarak görülmezken, aynı verilere göre, 2014 yılının ilk 9 ayında 42 işçi çocuk yaÅŸamını yitirdi.
BirleÅŸmiÅŸ Milletler Çocuk Hakları Bildirgesi’nin kabul edildiÄŸi 20 Kasım 1959’dan beri tüm dünyada 20 Kasım Çocuk Hakları Günü olarak anılırken, çocuk hakları gününde dahi çocukların hakları ihlal ediliyor. Dünya ülkelerinde çalışan çocuk sayısı 168 milyonu bulurken, Türkiye’de Ä°SÄ°G verilerine göre, 2014 itibarı ile çalışan çocuk sayısı 893 bin. 2014 yılının ilk 9 ayında çalışırken yaÅŸamını yitiren çocuk sayısı da 42. Ä°statistikler, çalışan çocukların önemli oranda eÄŸitim hakkının da gasp edildiÄŸini ortaya koyarken, dünyada her 5 çocuktan biri çalışmak zorunda bırakılıyor. Bu çocuklar saÄŸlıklı bir çevreden ve temel özgürlüklerden de mahrum bırakılırken, fiziksel, sosyal, kültürel, duygusal ve eÄŸitsel geliÅŸime zarar veren koÅŸullarda çalıştırılıyor. Türkiye devleti çocuk işçiliÄŸi ile mücadele yönünde birçok projeye geliÅŸtirse bile, izlediÄŸi istihdam stratejisi çocuk işçiliÄŸini son derece olumsuz yönde etkiliyor.
1999-2006 yılları arasında istihdam edilen çocuk sayısı 2 milyon 270 binden, 890 bin düzeyine düştü, ancak aynı dönemde Türkiye istihdamdaki çocuk işçiliği ile mücadele de ivme kaybetti. 1994-1999 yılları arasında istihdamdan çekilen çocuk işçi sayısı yıllık ortalamada 128 bin iken, 1999-2006 yılları arasında yıllık ortalama 74 bin olarak gerçekleşti. 2006-2012 yılları ise çocuk işçiliğinde azalma eğiliminin durduğu ve özellikle tarım kesimindeki artış ile birlikte çocuk işçi sayısının tekrar arttığı bir dönem oldu.
42 ÇOCUK ÇALIŞIRKEN YAŞAMINI KAYBETTİ
2014 yılına gelindiÄŸinde ise, çocuk işçi sayısı 893 bini buluyor. Ãœstelik çocuk işçilerin yüzde 20’si zorunlu eÄŸitime devam edemiyor. İşçi SaÄŸlığı ve Ä°ÅŸ Güvenli Meclisi’nin (Ä°SÄ°G) raporunda çocukların çalışma nedenleri, “Ailelerin yoksulluÄŸu, köyden kente göç, eÄŸitime ulaÅŸamama, 4+4+4 eÄŸitim sistemi ve sermayeleÅŸtirme süreci ile birlikte kapitalizmin duyduÄŸu ucuz emek gücü ihtiyacı” olarak sıralanıyor. Çarpıcı olan ise Ä°SÄ°G verilerine göre, 2014 yılının ilk 9 ayında 42 çocuÄŸun çalışırken yaÅŸamını kaybetmesi.
‘DÃœNYADA 168 MÄ°LYON ÇOCUK İŞÇİ BULUNUYOR’
Dünyada, pek çoğu tam zamanlı çalışan, eğitim hayatından tümüyle koparılmış 168 milyon çocuk işçi bulunuyor. Bu çocukların 85 milyonunu, sağlıksız ortamlarda çalışma, kölelik ya da diğer çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerini yerine getiren çocuklar oluşturuyor. Çocuk işçiliğinin yoğun olarak rastlandığı ülkeler arasında ise Türkiye, Mali, Bhutan, Burundi, Uganda, Nijer, Burkina, Etiyopya, Nepal, Ruanda, Kenya ve Pakistan gibi ülkeler yer alıyor.
ÇALIŞAN ÇOCUĞUN YAŞ ORTALAMASI 11
Her yıl özellikle Diyarbakır, Urfa, Batman, Merdin, Şırnak gibi kentlerden binlerce çocuk Çukurova, Karadeniz, Ege, İç ve Batı Anadolu bölgelerine, mevsimlik ve gezici tarım işçisi olarak göç ediyor. Özellikle pamuk, ÅŸeker pancarı, fındık, narenciye, kayısı, bakliyat, üzüm ve sebze üretiminde çalıştırılan çocuklar, mevsimlik tarım göçünün beraberinde getirdiÄŸi ÅŸartlardan olumsuz etkileniyor. 2012 yılından bu yana mevsimlik tarımda çalışan çocukların yaÅŸları ise ortalama 11’den baÅŸlıyor. Birçok çocuk çok daha küçük yaÅŸlardan itibaren tarla ve bahçelerde çalışmaya itiliyor.
YETÄ°ÅžKÄ°NLER GÄ°BÄ° SÄ°GORTA KAPSAMINA ALINMIYORLAR
Mevsimlik tarım işçisi çocukların çalışmaya zorlandıkları ürünler ya da yöreler deÄŸiÅŸse de, çocukların çalıştıkları ortalama süre günde 9 saat ve haftada altı gün olarak belirleniyor. Ãœstelik mevsimlik tarım işçisi çocuklarda aynı yetiÅŸkinler gibi sözleÅŸmeleri olmadığından ötürü “tarım işçisi” sayılamıyor. Çalışanların çalışma koÅŸulları ile ücret, ödeme, ulaşım ve barınma ÅŸartlarıyla ilgili, iÅŸyerlerinin sorumluluÄŸundaki düzenlemeleri öngören yasal metinlerin kapsamlarının darlığı ve idari ve cezai yaptırım eksikliÄŸi dolayısıyla ise mevsimlik tarım işçileri sigorta kapsamına alınmıyor.
CÄ°NSEL TACÄ°ZE MARUZ KALIYORLAR
Mevsimlik tarımda çalışan çocuk işçilerin en çok karşılaştığı sıkıntılardan biri ise göç yolunda ya da göç ettikleri kentlerdeki geçici konaklama yerlerinde taciz ve istismara maruz kalmaları. Yapılan araştırmalara göre, mevsimlik tarım işçisi çocuklar kendisinden en az 4 yaş büyük bir kişi tarafından zorla cinsel istismara maruz bırakılıyor. Yine çocukların yaşadığı bir başka sıkıntı ise fiziksel şiddet. Mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan bir çok çocuk çalıştığı yerdeki yetişkin bir kişinin itaati sağlama, cezalandırma ya da öfke boşaltma amacı ile şiddet uygulaması sonucu hem fiziksel hem de psikolojik olarak zarar görüyor.
MEVSİMLİK TARIM İŞÇİSİ ÇOCUKLARIN HAKLARINI KORUYAN YASA YOK
Türkiye’deki yasalar ise bir çok konuda yetersiz olduÄŸu gibi mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan çocukların haklarını koruma konusunda yetersiz kalıyor. Konuyla ilgili olarak yetersiz yasaların varlığı, bahçe sahibi ve aracı arasındaki sistem, çocukları arada bırakarak ve haklarına eriÅŸmelerine engel olarak çocuk işçiliÄŸin önüne geçecek eylemlerin uygulanamamasına yol açıyor. Öte yandan ise uzun saatler boyunca, sert koÅŸullarda, her türlü hava ÅŸartında çalışan ve sosyal dışlanmayı derin boyutlarda deneyimleyen mevsimlik iÅŸ gücüne katılmış çocukların haklarını koruyan yasal bir mevzuat bulunmuyor.
EMEKTEN YANA PROGRAMLARA İHTİYAÇ VAR
Yapılan araÅŸtırmalara göre, son olarak eÄŸitim sistemindeki deÄŸiÅŸiklik, mevsimlik tarım işçiliÄŸinde çocuk işçiliÄŸini arttırdığı görülüyor. Bu durum Türk Ä°ÅŸ Kanunu’nda yer alan genç işçilerin “ilköğretimi bitirmiÅŸ olmaları” ÅŸartıyla çeliÅŸkili bir durum ortaya çıkarıyorken, ortaokulun bitiÅŸ yaşı aynı zamanda çocuk işçiliÄŸinin yaygınlaÅŸma yaşını fiilen 13’e düşürüyor. Bu da 8 milyon çocuÄŸu doÄŸrudan ilgilendiriyor. Çocuk işçiliÄŸi konusunda “Asgari YaÅŸ SözleÅŸmesi ve Çocuk İşçiliÄŸin En Kötü Biçimlerinin Bitirilmesi”ne yönelik Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO) sözleÅŸmeleri ve Çocuk İşçiliÄŸinin Önlenmesi’ne Yönelik Uluslararası Program (IPEC) gibi programlar sorunun çözümünde çok etkili araçlar olmadığı görülüyor. Bu durumda güvencesizliÄŸin ve esnekliÄŸin çalışma yaÅŸamını giderek daha fazla baskı altına alarak ilerleyen bu süreçte, çocuk işçiliÄŸe karşı kalıcı adımların atılması için emekten yana istihdam programlarına ihtiyaç duyulduÄŸu gözler önüne seriyor. (DÄ°HA)
Kaynak: http://www.evrensel.net/haber/97851/cocuklar-calisirken-oluyor